Хамар битүүрснээс хамрын цацлага хэрэглэх нь элбэг болсон. Энэхүү хамрын дусаалга, цацлага нь хамарт ямар нөлөө үзүүлдэг талаар “ЭМЖЖ” эмнэлгийн чих, хамар, хоолойн эмч Э.Дэлгэрзаяагаас тодрууллаа.
-Хамар битүүрэх нь хүн болгонд тохиолддог энгийн зүйл мэт болоод байна. Ер нь хамар яагаад битүүрдэг вэ? Хамар байнга битүү явах нь ямар шалтгаантай вэ?
-Хамрын битүүрлийг насны хувьд, илэрч буй цаг хугацаа, улирлын онцлогтой холбоотойгоор хэд хэд ангилдаг. Хамар битүүрлийг дотор нь нярай, хүүхэд, насанд хүрэгчдийн, өндөр настны гэж ангилна. Нярайн хамар битүүрлийн дийлэнх шалтгаан нь нярайн жин бага байх, дутуу төрөх, төрөх үеийн тархины гэмтэл зэргээс хамаараад түгээмэл тохиолддог. Мөн төрөөд удаагүй нярайн хамрын самалдагт байгаа салстын “симпатик”, “парасимпатик” мэдрэлийн зохицуулга нь алдагдаад эхлэхээр хамар битүүрч болно. Нярай толгойгоо дааж эхэлсэн сараас хойш энэ нь аажим эдгэрч, шинж тэмдэг буурдаг. Насанд хүрэгчдийн хамар битүүрэл бол маш олон шалтгаантай байдаг. Үүнд харшлын болон хамрын синусит буюу гайморит гэж нэрлэдэг өвчин багтдаг. Энэ нь гайморын хөндийн үрэвслийн шалтгаантай байна гэсэн үг юм. Мөн хамрын муруйлтаас болж хамар битүүрдэг. Хамгийн элбэг тохиолддог жишээ бол амьсгалын дээд замын өвчлөл, вирус, томуу, томуу төст өвчин, янз бүрийн хамрын хөндийн нянгийн гаралтай өвчнүүдийн үед хамар битүүрдэг.
-Хамар битүүрдгээс болж хамрын цацлага тогтмол хэрэглэдэг хүмүүс байдаг. Үүний сөрөг үр дагавар, гаж нөлөө бий юу?
-Хамрын дусаалга нь дотроо хоёр төрөлтэй. Эхнийх нь “деконденсант” буюу хамрын салстан дотор байгаа судсыг хүчтэй агшааж онгойлгодог цацлага, дусаалга гэж байгаа. Нөгөөх нь хамрын эмчилгээний буюу “эстройдны” бага зэргийн даавар агуулсан хамрын цацлага. Тэгэхээр бидний эмийн сангаас авангуутаа шууд цацаад хамраа онгойлгодог цацлага маань судас хүчтэй агшаадаг цацлага юм. Энэ цацлага маань хамрын дотор байгаа симпатик, парасимпатик гэдэг мэдрэлийн зохицуулалтыг алдагдуулдаг. Ийм төрлийн цацлагыг тогтмол хэрэглэснээр симпатик мэдрэлийн зохицуулга улам доошоо буураад, парасимпатик мэдрэлийн зохицуулга нь ихсээд хамрын битүүрэл үүсгэдэг. Өөрөөр хэлбэл, хамрын самалдаг нь хөөгөөд яваандаа цацлагадаа хамар нь онгойхоо больчихдог гэсэн үг. Үүний дараа эмийн эмчилгээ үр дүнгүй гэж үзээд ээнэгшилгүй гэж хэлбэрт ордог. Ийм тохиолдолд хамрын самалдгийг тайрч, багасгах мэс заслын арга руу орно.
-Хамар байнга битүү явах нь ямар сөрөг нөлөөтэй вэ?
-Хамар битүү удаан явснаар хамрын дайвар хөндийнүүд /хацар, дух, нүдний хоёр талын ухархайн, тархины доор суурийн/ агааржихгүй болоод ирэхээр салст хөөж хавагнасаар нянгийн халдварт өртөөд синутит буюу гайморит болдог. Тэгэхээр хамрын битүүрэлтэй удаан явснаас болоод гайморын хөндий үрэвсэх зэрэг асуудлууд үүсдэг. Энэ нь амьсгалын дээд замын өвчлөлөөр амархан өвддөг болно гэсэн үг. Мөн тархин дахь хүчилтөрөгч дутагдсанаар толгой өвдөх, хамрын хэлбэр өөрчлөгдөх гэх мэт сөрөг нөлөөнүүд бий.
-Том хүн хэрэглэдэг хамрын цацлагыг хүүхэд хэрэглэж болох уу?
-Насанд хүрсэн хүний хэрэглэдэг дусаалгыг хүүхдэд хэрэглэж болохгүй. Өөрөөр хэлбэл, дотор агуулж буй бодисын тун нь хүүхдэд, том хүнд үзүүлэх нөлөөлөл нь өөр өөр байдаг. Иймд “за яах вэ, адилхан л хамар онгойлгох цацлага юм чинь” гэсэн хандлагаар хэзээ ч дур мэдэж хэрэглэж болохгүй.
-Хамар битүүрэхэд дур мэдэн өөрсдөө эмчилгээ хийх нь зөв үү?
-Битүүрлийн шалтгаан бүрийг ижил гэж үзэлгүй заавал мэргэжлийн эмчид үзүүлж, өөрт таарсан эмчилгээг хийлгэх нь чухал. Хамар битүүрлийн үед хамар руу орж буй агаарын хэмжээг хүртэл хэмждэг багаж байдаг шүү дээ. Иймд дур мэдэж эмчилгээ битгий хийлгээрэй гэж зөвлөх байна.
-Хамар битүүрэхэд хамрын цацлага болон дусаалгаас өөр зүйл хэрэглэх боломжтой юу?
-Хөнгөн хэлбэрийн хамар битүүрэл байвал хүйтэн ус, давстай ус хэрэглэж болдог. Өөр ямар нэгэн бүтээгдэхүүн хэрэглэх нь сөрөг нөлөөтэй байж болзошгүй.
-Хамар битүү байх нь бусад эрхтэнд сөрөг нөлөө бий юу?
-Тархин дахь цусан хангамжийн нөлөө болон хүчилтөрөгчийн дутагдалд ордог.
